آشنایی با رشته مهندسی برق

آشنایی با رشته مهندسی برق

مهندسی برق دارای چهار گرایش است که در زیر بطور اجمالی به بررسی آنها می پردازیم .

 1) مهندسی برق- الکترونیک:

گرایش الکترونیک به دو زیر بخش عمده تقسیم می شود. بخش اول میکروالکترونیک است که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک، طراحی و ساخت قطعات از ساده ترین آنها تا پیچیده ترین آنها است و بخش دوم نیز مدار و سیستم نامیده می شود و هدف آن طراحی و ساخت سیستم ها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان میکروالکترونیک است..

 2) مهندسی برق- مخابرات:

مخابرات، گرایشی از مهندسی برق است که در حوزه ارسال و دریافت اطلاعات فعالیت می کند. مهندسی مخابرات با ارائه نظریه ها و مبانی لازم جهت ایجاد ارتباط بین دو یا چند کاربر، انجام عملی فرایندها را به طور بهینه ممکن می سازد. پس هدف از مهندسی مخابرات، پرورش متخصصان در چهار زمینه اصلی این گرایش است شامل فرستنده، مرحله میانی، گیرنده و گسترش شبکه که گستره هر کدام عبارتند از

فرستنده: شامل آنتن، نحوه ارسال و ...

مرحله میانی: شامل خط انتقال و محاسبات مربوط و ...

گیرنده: شامل آنتن، نحوه دریافت، تشخیص و ...

گسترش شبکه: مشتمل بر تعمیم خط ارتباطی ساده، ادوات سویچینگ ، ارتباط بین مجموعه کاربرها و ...

3) مهندسی برق- کنترل:

کنترل، در پیشرفت علم نقش ارزنده ای را ایفا می کند و علاوه بر نقش کلیدی در فضاپیماها و هدایت موشکها و هواپیما، به صورت بخش اصلی و مهمی از فرایندهای صنعتی و تولیدی نیز درآمده است. به کمک این علم می توان به عملکرد بهینه سیستمهای پویا، بهبود کیفیت و ارزانتر شدن فرآورده ها، گسترش میزان تولید، ماشینی کردن بسیاری از عملیات تکراری و خسته کننده دستی و نظایر آن دست یافت. هدف سیستم کنترل عبارت است از کنترل خروجیها به روش معین به کمک ورودیها از طریق اجزای سیستم کنترل که می تواند شامل اجزای الکتریکی، مکانیک و شیمیایی به تناسب نوع سیستم کنترل باشد. "اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم، می توانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل خروجی های یک سیستم بر مبنای ورودی های آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم می باشد."

"علم کنترل فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمی گیرد. بلکه در شاخه های دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی کاربرد دارد. به عنوان نمونه کنترل فرآیند تصفیه نفت در یک پالایشگاه، کنترل عملکرد یک نیروگاه برق، سیستم کنترل ناوبری یک کشتی و یا کنترل تحولات و تغییرات جمعیتی نمونه های متنوعی از کاربرد علم کنترل می باشد.

گفتنی است که گرایش کنترل دارای زیر بخش های متنوعی مانند کنترل خطی، غیرخطی، مقاوم، تطبیقی، دیجیتالی، فازی و غیره است." "در رشته های مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی هوافضا، مهندسی سازه و مهندسی های دیگر نیز ما شاهد علم کنترل هستیم اما نوع سیستم کنترلی در هر رشته مهندسی متفاوت است. برای مثال در مهندسی مکانیک نوع کنترل، مکانیکی و در مهندسی شیمی براساس فرآیندهای شیمیایی است. اما در کل هدف مهندسی کنترل، طراحی سیستمی است که بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند. "خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید، یکی دیگر از فعالیت های مهندسی کنترل است. یعنی مهندس کنترل می تواند به گونه ای خط تولید را هماهنگ و کنترل کند که محصول تولید شده طبق برنامه تعیین شده و با بهترین کیفیت به دست آید

4) مهندسی برق- قدرت

"هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاهها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکه های شهری و در نهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانجات است. بنابراین یک مهندس قدرت باید به روشهای مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستم های توزیع آشنا باشد." "گرایش قدرت به آموزش و پژوهش در زمینه طراحی و ساخت سیستم های مورد استفاده در تولید، توزیع، مصرف و حفاظت از برق می پردازد. به عبارت دیگر دانشجویان این رشته در شاخه تولید با انواع نیروگاههای آبی، گازی، سیکل ترکیبی و ... آشنا می شوند. و در بخش انتقال و توزیع، روشهای مختلف انتقال برق اعم از کابلهای هوایی و زیرزمینی را مطالعه می کنند و در شاخه حفاظت نیز انواع وسایل و تجهیزات حفاظتی که در مراحل مختلف تولید، توزیع، انتقال و مصرف انرژی، انسانها و تاسیسات را در برابر حوادث مختلف محافظت می کنند، مورد بررسی قرار می دهند که از آن میان می توان به انواع رله ها، فیوزها، کلیدها و در نهایت سیستم های کنترل اشاره کرد. یکی دیگر از شاخه های قدرت نیز ماشین های الکتریکی است که شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی می شود که این شاخه از زمینه های مهم صنعتی و پژوهشی گرایش قدرت است."

آینده شغلی، بازار کار، درآمد:

 امروزه با توسعه صنایع کوچک و بزرگ در کشور، فرصت های شغلی زیادی برای مهندسین برق فراهم شده است و اگر می بینیم که با این وجود بعضی از فارغ التحصیلان این رشته بیکار هستند، به دلیل این است که این افراد یا فقط در تهران دنبال کار می گردند و یا در دوران تحصیل به جای یادگیری عمیق دروس و در نتیجه کسب توانایی های لازم، تنها واحدهای درسی خود را گذرانده اند. همچنین یک مهندس خوب باید، کارآفرین باشد یعنی به دنبال استخدام در موسسه یا وزارتخانه ای نباشد بلکه به یاری آگاهی های خود، نیازهای فنی و صنعتی کشور را یافته و با طراحی سیستم ها و مدارهای خاصی این نیازها را برطرف سازد. کاری که بعضی از فارغ التحصیلان ما انجام داده و خوشبختانه موفق نیز بوده اند." " یکی از اساتید مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت ایران نیز در مورد فرصت های شغلی فارغ التحصیلان این رشته می گوید: "طبق نظر کارشناسان و متخصصان انرژی در کشور، با توجه به نیاز فزاینده به انرژی در جهان کنونی و همچنین نرخ رشد انرژی الکتریکی در کشور، سالانه باید حدود 1500 مگاوات به ظرفیت تولید کشور افزوده شود که این نیاز به احداث نیروگاههای جدید و همچنین فارغ التحصیلان متخصص برق و قدرت دارد.

فرصت های شغلی یک مهندس کنترل نیز بسیار گسترده است چون در هر جا که یک مجموعه عظیمی از صنعت مهندسی مثل کارخانه سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و ... وجود داشته باشد، حضور یک مهندسی کنترل ضروری است.

و بالاخره یک مهندس مخابرات یا الکترونیک می تواند جذب وزارتخانه های پست و تلگراف و تلفن، صنایع، دفاع و سازمانهای مختلف خصوصی و دولتی شود."

توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه:

توانایی علمی مهندسی برق نیز مانند مابقی رشته های مهندسی بر مفاهیم فیزیکی و اصول ریاضیات استوار است و هر چه دانشجویان بهتر این مفاهیم را درک کنند، می توانند مهندس بهتری باشند. در این میان گرایش الکترونیک وابستگی شدیدی به فیزیک بخصوص فیزیک الکترونیک و فیزیک نیمه هادی ها دارد. در گرایش مخابرات نیز درس فیزیک اهمیت بسیاری دارد زیرا دروس اصلی این رشته بخصوص در شاخه میدان شامل الکترومغناطیس و امواج می شود." داشتن ضریب هوشی بالا و تسلط کافی بر ریاضیات، فیزیک و زبان خارجی از ضرورتهای ورود به این رشته است.

علاقمندیها:

 دانشجوی برق باید ذهنی خلاق و تحلیل گر داشته باشد. همچنین به کار با وسایل برقی علاقه داشته باشد چون گاهی اوقات با دانشجویانی روبرو می شویم که در ریاضی و فیزیک قوی هستند اما در کارهای عملی ضعیف اند. چنین دانشجویانی برای رشته های مهندسی مناسب نیستند و بهتر است رشته های ذهنی و انتزاعی مثل ریاضی یا فیزیک را انتخاب کنند. وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: (کارشناسی ارشد و ...)

فارغ التحصیل در مقطع کارشناسی برق که مدرک خود را در یکی از چهار گرایش الکترونیک، مخابرات، قدرت و کنترل می گیرد، می تواند در یکی از این گرایشها (اختیاری) یا رشته ای که برق زیر مجموعه ای برای آن تعریف شده، ادامه تحصیل نماید. این رشته به صورت: مهندسی برق- الکترونیک، برق- قدرت، برق- مخابرات (شامل گرایش های: میدان، سیستم، موج، رمز، مایکرونوری) برق- کنترل، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک)، مهندسی هسته ای (دو گرایش مهندسی راکتور و مهندسی پرتو پزشکی، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی و رباتیک) است. برای تحصیل در مقطع دکترای تخصصی، می توان، در هر یک از زیرشاخه های تخصصی‌تر گرایشهای یاد شده میزان مورد نیاز واحدها را اخذ کرد و رساله دکتری را در همان موضوع خاص ارائه داد. مسلم است این زیر شاخه ها، گرایشهای تخصصی تر این چهار گرایش است. امکان ادامه تحصیل در کلیه گرایشهای یاد شده در مقطعهای کارشناسی ارشد و تا حد زیادی در دوره دکتری، در داخل کشور وجود خواهد داشت. رشته برق به دلیل کاربردی بودن آن در بسیاری از علوم مهندسی دیگر، برای فارغ التحصیلان امکان تحصیل در بسیاری گرایشها و دانشها را فراهم می کند.

درس های تخصصی مهندسی برق الکترونیک

 از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی الکترونیک می توان به درسهای مدارهای الکتریکی، الکترونیک 2 و 1، مدارهای منطقی و مخابرات اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی این گرایش عبارتند از: الکترونیک 3: مبحث اول این درس مربوط به پاسخ فرکانسی است که به طور اجمال عوامل مربوط به کاهش بهره در فرکانسهای بالا و پایین (در واقع بالاتر و پایین تر از پهنای باند میانی) و روشهای به دست آوردن فرکانسهای قطع بالا و پایین را در تقویت کننده های ترانزیستوری مورد بررسی قرار می دهد. در مبحث دوم پایداری تقویت کننده های فیدبک مورد توجه قرار می گیرد.

تکنیک پالس: در درسهای مدار و الکترونیک، دانشجویان با سیگنالهای سینوسی و پاسخ مدارهای خطی و یا غیرخطی به آنها آشنا می شوند، امروزه و با توجه به رشد روزافزون فن آوری دیجیتال، کمتر مدار الکترونیکی یافت می شود که در آن فقط سیگنالهای سینوسی به کار رفته باشد. پالس در حالت کلی به سیگنالهایی گفته می شود که تغییرات جهش داشته باشند. از مهمترین این سیگنالها که در درس تکنیک پالس هم مورد بررسی قرار می گیرد، سیگنالهای پله، مربعی، مورب و نمایی هستند.

میکروپروسسور: پس از پیدایش الکترونیک دیجیتال و جنبه های جذاب و ساده طراحیهای دیجیتال و کاربردهای فراوان این نوآوری، با تکنولوژیهای SSI , MSI ، ادوات الکترونیک دیجیتال، مانند قطعات منطقی به بازار ارائه شد. شرکت تگزاس اولین میکروپروسسور 4 بیتی را با فن آوری 2SI طراحی و عرضه نمود که بعنوان بخش اصلی ماشین حساب مورد استفاده قرار گرفت و این گام اول در پیدایش و ظهور میکروپروسسورها بود.

معماری کامپیوتر: در این درس معماری داخل 8 بیتی ها و نحوه اجرای دستورالعملها در این پردازنده ها، بررسی حافظه ها و روش دستیابی میکروپروسسورها به اطلاعات حافظه، معرفی زبان اسمبلی پردازنده های 8 بیتی و ایجاد توانایی جهت نوشتن برنامه ای برای عملکردی خاص به کمک میکروپروسسورها و معرفی قطعات جانبی مورد استفاده توسط ریزپردازنده ها، مورد مطالعه قرار می گیرد.

مدارهای مخابراتی: درس مدار مخابراتی به بررسی ساختار و یا طراحی مدارهایی می پردازد که در فرکانسهای بالا کار کرده و یا به نوعی در ارسال پیام در گیرنده و فرستنده نقش دارند. در این درس ابتدا با نویزهای حرارتی، ترقه ای و ... آشنا شده و راههایی برای محدود کردن نویز پیشنهاد می شود، سپس مدارهای تشدید و تبدیل امپدانس که به منظور انتقال حداکثر توان به کار می روند مورد بحث قرار می گیرد.

فیزیک مدرن: در فصل اول این درس با پرداختن به نسبیت خاص دانسته های علمی ما کاملاً اشتباه از آب درآمده و با پرداختن به اصولی نظیر اتساع زمان، پدیده دوپلر، انقباض طول، نسبیت جرم، جرم و انرژی و ...، همه دانسته های ما را (حداقل در حیطه دانستن) نابود می کند.

فصلهای دیگر درس به موضوعاتی نظیر خواص ذره ای امواج، پدیده فتوالکتریک، نظریه کوانتومی نور، پرتوایکس، پراش ذره، ساختار اتمی، مکانیک کوانتومی و ... می پردازد.

فیزیک الکترونیک: شامل مطالعه خواص سیلیکون، بلورشناسی، روشهای ساخت قطعات و مدارهای نیمه هادی، تحلیل و طراحی این مدارها، به دست آوردن مشخصات قطعات و یکی از مهمترین زمینه های کاری و تحقیقاتی در رشته الکترونیک است. پیش نیاز این قسمت تسلط بر درس دریاضی مهندسی و معادلات دیفرانسیل و مختصری در فیزیک کوانتوم و فیزیک مدرن می باشد.

درسهای تخصصی مهندسی برق- قدرت

از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی قدرت می توان به دروس مدار، الکترومغناطیس، الکترونیک، ماشین و بررسی اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی این گرایش عبارتند از: ماشینهای الکتریکی 3: این درس از جمله درسهایی است که دیدی صنعتی به دانشجو می دهد. مبحث این درس را می توان به دو فصل مهم ترانفسورمرهای سه فاز و ماشینهای سنکرون تقسیم بندی نمود. ترانسفورهای سه فاز و ماشینهای سنکرون: وسایلی الکتریکی هستند که بیشتر جنبه صنعتی دارند و کاربردهای بسیار زیاد ترانسهای سه فاز در انتقال و توزیع انرژی الکتریکی، تبدیل ولتاژ در ابتدای همه کارخانه ها و کارگاههای بزرگ صنعتی و ... بر هیچ کس پوشیده نیست. در این درس در مورد انواع آرایشهای این تراسنها، کلیه گروههای موجود و کاربرد هر نوع، بحث جامعی می شود. ماشینهای مخصوص(ویژه): به تعبیری می توان این درس را نقطه عطف درسهای تخصصی این گرایش دانست. زیرا این درس به بررسی در مورد ماشینهای ویژه می پردازد که این ماشینها در وسایل خانگی کاربرد فراوان دارند. الکترونیک قدرت: الکترونیک قدرت در عمل بین الکترونیک و قدرت، آشتی برقرار کرده است. به طور مثال می توان با فرمان یک ریزپردازنده که حدود 5 ولت و 200 میلی آمپر است یک کارخانه را راه اندازی کنیم. در زمینه الکترونیک قدرت المانهایی نظیر تریستور، ترانزیستور و ... کاربردهای فوق العاده زیادی دارند. از مزایای این قطعات تحمل توانهای بالا می باشد.

بررسی سیستمهای قدرت 2: این درس بیشتر در مورد انتقال انرژی و مشکلات موجود در این راه صحبت می کند. از جمله مطالب ارائه شده در این درس می توان به پخش بار اقتصادی در شبکه های قدرت، اتصال کوتاههای متقارن و نامتقارن روی شبکه قدرت و پایداری سیستمهای قدرت اشاره نمود.

تولید و نیروگاه: این درس یکی از درسهای بسیار جذاب این گرایش است، زیرا برخلاف دیگر درسها، زیاد به مسائل نظری، نمی پردازد و جنبه بسیار عملی دارد. آشنایی با انواع نیروگاهها (آبی، اتمی، بادی، بخار، ...) و همچنین بحث کلی در مورد این نیروگاهها و روشهای کاری آنها از مباحث این درس است.

رله و حفاظت: یک شبکه قدرت را باید در مقابل خطرات احتمالی (اتصال کوتاهها) محافظت کرد. از وسائلی که در این مورد استفاده می شود می توان به رله ها اشاره کرد که بسته به نوع رله به محض ایجاد یک حالت خطا و یا خرابی در شبکه وارد عمل شده، قسمتی از شبکه را جدا کرد.

عایق و فشار قوی: با توجه به تفاوتهای ولتاژهای فشار قوی با ولتاژهای فشار ضعیف، به طور حتم تولید، اندازه گیری و بهره برداری از این ولتاژها تفاوتهای عمده ای با ولتاژهای فشار ضعیف دارد و برای عایق بندی شبکه فشار قوی باید از عایقهای مخصوصی استفاده کرد. فصل نخست این درس به بررسی این مقوله می پردازد. در بخش دوم این درس انواع تخلیله الکتریکی، مراحل مختلف آن در عایقها و اثرات مختلف شکست بر عایق مورد بررسی قرار می گیرد.

ترمودینامیک: شاید اولین سوالی که در مرحله اول به ذهن برسد ارتباط این درس با درسهای برق باشد. کاربرد اصلی مطالب این درس مبحث تولید نیروگاه است. زیرا هنگام آشنایی با انواع نیروگاهها (نیروگاه بخار، گازی، اتمی و ...) باید اطلاعاتی در مورد سیکل کاری آنها داشته باشیم، پس داشتن اطلاعاتی در مورد ترمودینامیک ضروری است.

ابزار دقیق: اصطلاح ابزار دقیق به ابزاری اطلاق می شود که سیگنالها را ثبت و نشان داده و یا باعث انتقال سیگنالی بین اجزای مختلف سیستم می شوند. این درس به معرفی سیستمهای کنترل و ابزار دقیق و همچنین معرفی اجزای این سیستمها می پردازد.

مانع رشد صنعت الکترونیک و میکروالکترونیک در دنیا نه سرمایه است و نه فن آوری و نه بازار. البته همه اینها محدودیت ایجاد می کند ولی فعالً محدودیت اصلی که اجازه نمی دهد کار از حدی جلوتر برود عبارت است از نیروی کار کیفی. آنچه خواندید نظر قائم مقام فنی یکی از بزرگترین مجموعه های میکروالکترونیک بلژیک است و بیانگر آن است که امروزه برای موفقیت در مهندسی برق گرایش الکترونیک باید از سطح علمی و مهارت فنی خوبی برخوردار بود. دکتر فتوت احمدی استاد مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف نیز در تایید همین سخن می گوید: برای مثال در طراحی "IC" احتیاج به سرمایه گذاری عمده ای نیست، بلکه هوشمندی طراح و دانش فنی خوب، بسیار اهمیت دارد..

رشته‌ی الکترونیک

تاریخچه‌ی رشته‌ی الکترونیک

در سال 1301 هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای در ایران پایه‌گذاری شد. در همان سال، رشته‌ی برق نیز در هنرستان فنی تهران (شهیدبهشتی) در خیابان قوام‌السلطنه قدیمی (سی‌ تیر) راه‌اندازی شد. از آن تاریخ تا کنون متناسب با تغییرات سیستم آموزشی کشور و فناوری‌های روز چندین بار تغییرات کلی و جزئی داشته است. رشته‌ی الکترونیک یکی از زیرمجموعه‌های مرتبط با رشته‌ی برق است که امروزه در کلیه‌ی رشته‌های صنعتی و غیر صنعتی نفوذ کرده است.

رشته‌ی الکترونیک رشته‌ای است که بر اساس چارچوب تعریف‌شده برای آموزش‌های کاردانی پیوسته در آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای و مراکز مرتبط با دانشگاه جامع علمی کاربردی و دانشگاه آزاد و مؤسسات آموزش عالی غیر انتفاعی طراحی و تدوین شده است. شاغلین به تحصیل در این رشته می‌توانند در دو مسیر تعریف‌شده‌ی تحت عناوین دیپلم فنی و حرفه‌ای و کاردان فنی و حرفه‌‌ای دانش‌آموخته شوند.

دیپلم و کاردانی در رشته‌ی الکترونیک

فارغ‌التحصیل دوره‌ی متوسطه‌ی الکترونیک فنی و حرفه‌ای فردی است که با کسب مهارت در رشته‌ی خود قادر است در سطوح مختلف کارگر فنی فعالیت کند. هم‌چنین قادر است به صورت خوداشتغال در زمینه‌های مختلف از قبیل فروش قطعات و دستگاه‌های الکترونیکی، سرویس، نگهداری و تعمیر دستگاه‌های کوچک الکترونیکی کارآفرین باشد.

کاردان فنی رشته‌ی الکترونیک به عنوان تکنسین الکترونیک شناخته شده و می‌تواند خلأ بین کارگر و مهندس را پر کند و ارتباط بین این دو را در صنایع برقرار سازد. کاردان فنی می‌تواند خود به عنوان کارآفرین در صنایع مرتبط با الکترونیک نیز فعالیت داشته باشد.

هدف رشته‌ی الکترونیک، تربیت نیروی انسانی متعهد و کارآمد است که بتواند علاوه بر انجام وظایف شهروندی با استفاده از آموخته‌های خود در کلیه‌ی حرفه‌های مرتبط با رشته‌ی الکترونیک در سطوح میانی به عنوان کارگر فنی و تکنسین اشتغال یابد.

این رشته با توجه به ماهیتی که دارد برای آقایان و خانم‌ها مناسب است؛ بنابراین هر دو جنسیت می‌توانند در این رشته تحصیل کنند.

دورنمای رشته‌ی الکترونیک

با توجه به نفوذ الکترونیک در کلیه‌ی شاخه‌های آموزشی حتی شاخه‌های نظری و پزشکی،‌ به نظر می‌رسد کاربرد این رشته در سطوح مختلف حتی بیش‌‌تر از گذشته توسعه یابد. بنابراین در صورت ایجاد توانایی‌های متناسب با فناوری‌های نوین، زمینه‌ی اشتغال برای این دانش‌آموختگان کماکان مهیا خواهد بود.

توانایی دانش‌آموختگان رشته‌ی الکترونیک

از آن‌جا که رشته‌ی الکترونیک در دوره‌ی کاردانی دارای گرایش‌های متفاوتی از قبیل الکترونیک صنعتی، مخابرات، رادیو و تلویزیون و الکترونیک عمومی است، توانایی‌ این دانش‌آموختگان پس از طی دوره‌ی کاردانی متناسب با گرایش خواهد بود. در مجموع برای دوره‌ی 2 ساله توانایی‌های مشترکی وجود دارد که به شرح آن‌ها می‌پردازیم:

توانایی‌های مشترک دوره‌های کاردانی در گرایش‌های مختلف

- کار با انواع دستگاه‌های اندازه‌گیری الکترونیکی

- نصب، راه‌اندازی و استفاده از تجهیزات الکترونیکی ساده در بخش خدمات و صنعت

- تشخیص عیوب و نواقص تجهیزات در بخش‌های خدماتی و صنعت

- تعمیر و نگهداری سیستم‌های الکترونیکی

- سرپرستی بخش‌های کوچک تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته‌ی الکترونیک

- آموزش مهارت علمی و عملی رشته‌ی الکترونیک در سطح تعیین‌شده

- تجهیز و راه‌اندازی کارگاه و آزمایشگاه الکترونیک در سطح مختلف

یاد‌آور می‌شود که برخی از توانایی‌های پس از طی دوره‌های کارآموزی مرتبط میسر است.

طول دوره‌ی تحصیلی

طول دوره‌ی آموزشی در رشته‌ی الکترونیک 2 سال است.تعداد واحد‌های درسی در دوره‌ی کاردانی متناسب با گرایش در حدود 73 واحد است. دوره‌ی کاردانی به صورت 4 یا 5 نیم‌سال اجرا می‌شود.

 مشاغل قابل دست‌یابی

- تعمیرکار لوازم الکتریکی خانگی ساده

- نصب و راه‌اندازی وسایل الکترونیکی ساده

- مونتاژکار مدارهای الکتریکی

- تکنسین (فن‌ورز) تعمیر وسایل و تجهیزات الکترونیکی

- تکنسین (فن‌ورز) نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های الکترونیکی و ماشین‌آلات صنعتی

- طراح و مجری طرح‌های الکترونیکی ساده

- سرپرست خط تولید صنایع و خدمات الکترونیکی

-  اپراتور سیستم‌های الکترونیکی 

امکان ادامه‌ی تحصیل در مقاطع بالاتر

کلیه‌ی دانش‌آموختگان دوره‌ی کاردانی رشته‌ی الکترونیک می‌توانند در آزمون‌های کارشناسی ناپیوسته‌ی سازمان سنجش و آموزش کشور، دانشگاه آزاد و دانشگاه علمی و کاربردی شرکت کنند و پس از قبولی در دوره‌ی کارشناسی ناپیوسته ادامه‌ی‌ تحصیل دهند. یاد‌آور می‌شود که دانش‌آموختگان دوره‌ی کارشناسی ناپیوسته مانند تمام دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها می‌توانند در آزمون‌های ورودی دوره‌های کارشناسی ارشد شرکت کنند و پس از پذیرفته شدن در آزمون، ادامه‌ی تحصیل دهند.

کاردانی الکتروتکنیک 

تربیت نیروی انسانی متعهد و کارآمد است که بتواند علاوه ‌بر انجام وظایف شهروندی با استفاده از آموخته‌های خویش در حرفه‌های مربوط به الکتروتکنیک در سطوح میانی (تکنسین) خدمات لازم را ارائه کند. رشته‌ی الکتروتکنیک شاخه‌ی فنی ‌و حرفه‌ای از رشته‌های گروه تحصیلی برق است.

دورنمای آینده‌ی رشته

با توجه به پیشرفت‌های فناوری و وارد شدن ریزپردازنده‌ها در کلیه‌ی لوازم خانگی و سیستم‌های الکتریکی به نظر می‌رسد که کاربری این رشته در سطوح مختلف حتی بیش‌تر از گذشته توسعه یابد. لذا زمینه‌ی اشتغال برای فارغ‌التحصیلان این رشته کماکان مهیا خواهد بود. اما به لحاظ تغییراتی که در سامانه‌ی صنعتی برقی رخ می‌دهد، می‌بایستی تجدید نظر کلی در برنامه‌ریزی رشته و تولید کتاب‌های آموزشی با توجه به فناوری اطلاعات صورت گیرد.

میزان خلاقیت، ابتکار و نوآوری مورد نیاز

با توجه به این‌که فرد در طول دوران تحصیلی و هم‌چنین پس از آن‌که جذب بازار کار می‌شود به ‌طور طبیعی با مسائل و موارد مختلف فنی در ارتباط خواهد بود، لازم است برای تحصیل و به‌کارگیری آموخته‌های خود ذهنی خلاق و روحیه‌ای مبتکرانه داشته باشد تا بتواند در شرایط مختلف به سرعت تصمیم بگیرد و هم‌چنین می‌بایستی از پیشرفت‌ علوم در زمینه‌ی صنعتی کشور به بهترین وجه استفاده نماید.

توانایی فراگیر پس از دوره‌ی 2ساله‌ی کاردانی

- اجرای سیم‌کشی ساختمان‌های کوچک

- باز کردن و بستن لوازم خانگی برقی متداول به ‌منظور سرویس و رفع عیوب ساده‌ی آن

- بازپیچی موتورهای الکتریکی سه‌فاز و تک‌فاز و ترانسفورماتورهای کوچک

- کابل‌کشی و راه‌اندازی موتورهای الکتریکی کوچک با کلیدهای کنتاکتورها و رله‌های قابل برنامه‌ریزی

- ترسیم مدارهای الکتریکی مختلف بر روی پلان ساختمان با استفاده از نرم‌افزار مربوط

- تحلیل مسائل ساده‌ی مدارها و ماشین‌های الکتریکی

توانایی‌های فراگیر پس از دوره‌ی دوساله‌ی کاردانی

- توانایی طراحی و محاسبه‌ی مدارهای روشنایی و تأسیسات الکتریکی در سطح محدود

- توانایی اجرای نقشه‌های شبکه‌ی هوایی و زمینی

- توانایی تعمیر و نگهداری شبکه‌های فشار ضعیف و قوی و نحوه‌ی اتصال مفصل به کابل

- توانایی تحلیل مدارهای الکتریکی، دیجیتال و مباحث ماشین‌های الکتریکی سه‌فاز و مخصوص

- توانایی تحلیل و پیاده‌سازی مدارهای قابل کنترل به کمک PLC  

- توانایی سیم‌پیچی موتورها، ترانسفورماتورها و آرمیچرهای مختلف

- توانایی در اجرای طرح‌های تأسیساتی کوچک و راه‌اندازی ماشین‌آلات

- نصب، راه‌اندازی و استفاده از تجهیزات الکتریکی ساده در بخش صنعت و خدمات

- توانایی تعمیر و نگهداری قسمت‌های الکتریکی ماشین‌های صنعتی

- سرپرستی بخش‌های کوچک تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته‌ی الکتروتکنیک

- آموزش مهارت‌های علمی رشته‌ی الکتروتکنیک در سطح تعیین‌کننده

معرفی رشته الکترونیک :

معرفی رشته الکترونیک :

  رشته الکترونیک یکی از رشته‌های صنعتی مادر محسوب می‌شود و تمام علوم و فنون موجود به نحوی با این علم پیوند خورده‌اند . به نحوی که از وسایل روزمره زندگی تا پیچیده‌ترین فن‌آوری‌های فضایی حضور این علم به وضوح قابل مشاهده است. بی‌شک برای یافتن جایگاه مناسب این علم در کشورمان بایست مبانی آموزش این رشته با استحکام و براساس برنامه‌ریزی علمی پایه‌گذاری شود رشته الکترونیک درهنرستانها از اساسی‌ترین و نقطه‌ شروع مناسب برای فراگیری این علم محسوب می‌شود.علم الکترونیک همگام با پیشرفت روزافزون تکنولوژی هم اکنون در کلیه امور مربوط به زندگی انسانها رخنه کرده و در حال پیشرفت می باشد و در آینده تزدیک کل زندگی انسانها را تحت تاثیر خود قرار میدهد .هم اکنون رشته الکترونیک مهمترین رشته فنی و مهندسی در دانشگاها و هنرستانها میباشد و کسانی که از نظر علم ریاضیات و  فیزیک دارای قدرت درک و تحلیل بالا تری هستند در این رشته می توانند به موفقیتهای بیشتری دست پیدا کنند . برخلاف ذهنیتهایی  که برای بعضی ها پیش آمده در نهایت یک فارغ التحصیل رشته الکترونیک را تعمیر کار رادیو و تلویزیون می پندارند ، در حالیکه اینطور نیست . رشته الکترونیک دارای گرایشهای مختلفی است که همگام با پیشرفت علم روز است مثل مکاترونیک بیوالکتریک وکنترل و... که در آینده نزدیک بازارکار بیشتری در انتظار فارغ التحصیلان این رشته خواهد بود .

اهداف تدوین رشته الکترونیک :

1- تعمیر وسایل الکترونیکی ساده خانگی

2- طراحی و ساخت فیبر مدارهای الکترونیکی

3- مونتاژ قطعات الکترونیکی روی برد مدار چاپی

4- نصب و راه اندازی تجهیزات ساده الکترونیکی

5- نصب و راه اندازی آنتن مرکزی برای ساختمانهای کوچک

6- سر پرستی بخش های کوچک مونتاژ

7- کار با دستگاه های اندازه گیری

8- خواندن نقشه های الکترونیکی

9- طراحی و ساخت تقویت کتتده ها

10- آشنایی با سیستم های مخابرات و ارتباطات

11- آشنایی با مدارهای دیجیتالی و سخت افزار رایانه

12- ادامه تحصیل در دوره کاردانی پیوسته گرایش های الکترونیک

         دروس تخصصی و عمومی سال دوم :

1- مبانی برق: درک اصول الکتریسیته به منظور فراگیری موضوعات علمی وعملی برق

2- رسم فنی: ترسیم سه نما، مجهول یابی- برش وپرسپکتیو و پلان ساختمان و سیم کشی آپارتمان یک طبقه

3- اصول اندازه گیری الکتریکی: آشنایی با دستگاه های اندازه گیری و طریقه استفاده از آنها

4- الکترونیک عمومی 1: آشنایی با مبانی الکتریسیته و اصول الکترونیک، شناسایی قطعات والما ن های الکترونیکی مدارات دیودی وتقویت کننده های ترانزیستوری

5- کارگاه مقدماتی مکانیک: ساخت وسایل فلزی ساده

6- کارگاه سیم کشی 1: خواندن نقشه های تاسیسات الکتریکی ساختمانهای کوچک و اجرای آنها

7- کارگاه الکترونیک مقدماتی: انجام ترانس پیچی- تهیه مدارچاپی و مونتاژ مدارهای الکترونیکی ساده

8- آزمایشگاه اندازه گیری الکتریکی: شناخت قطعات الکترونیکی و کاربرد صحیح دستگاههای اندازه گیری متداول.

دروس تخصصی و عمومی سال سوم:

     عناوین دروس تخصصی این رشته همراه با اهداف کلی هر درس به شرح زیر می باشد

9- مدارهای الکتریکی: تحلیل مدارهای جریان مستقیم و مدار های  RLC در جریان متناوب یک فاز وسه فاز

10- الکترونیک عمومی 2: آموزش مدارهای پایه الکترونیک و قطعات الکترونیک صنعتی

11- مبانی مخابرات و رادیو: آموزش مبانی مخابرات و گیرنده های رادیویی

12- مبانی دیجیتال: آشنایی با اصول مدار های دیجیتال و تحلیل مدارهای ساده دیجیتالی و کاربرد آنها در دیگر مدارهای الکترونیکی

13- کارگاه الکترونیک عمومی: آموزش مفاهیم عملی و مدار های کاربردی در رشته الکترونیک

14- آزمایشگاه مبانی مخابرات ورادیو: توانایی تعمیر گیرنده های رادیو یک موج- چند موج و تلفن و نصب و راه اندازی سیستم های آنتن مرکزی وتقویت کننده های صوتی(PA)

برای‌احراز‌‌شغل‌آینده‌در‌‌رشته‌های‌فنی‌‌خصایص‌وتوانایی‌های‌زیر‌مورد‌نیاز‌‌است:

 1- نیازمندی های بدنی:

             1-1- قدرت و سلامت جسمانی

             2-1- توانایی و مقاومت در برابر خستگی

             3-1- سرعت استفاده از اعضا ، به ویژه دست ها

             4-1-قدرت تحلیل بالا و دقت کافی به ویژه در رشته الکترونیک

 2- نیازمندی های حسی و ادراکی :

            2-2- در رشته های فنی نیاز به سرعت ادراک می باشد.

  3 -نیازمندی های روانی:

            1-3- سرعت انتقال(هوش)

            2-3- قدرت استدلال

            3-3- استعداد تجسم فضایی

            4-3- دقت و سرعت در محاسبه

            5-3- استعداد تجزیه و تحلیل داده ها و آمارها در اغلب رشته های فنی

 4 – مهارت های تحصیلی:

           1-4- داشتن اطلاعات ریاضی و آماری

           2-4- سلامت و روانی کلام در حد امکان در زبان خارجی(انگلیسی)

           3-4- داشتن اطلاعات تخصصی  اولیه

           4-4- استعداد طراحی و انتقال

 5- نیازمندی های عاطفی و شخصیتی:

           1-5- قدرت  و دشواری کار تحت فشارهای روانی

           2-5- قدرت انطباق و سازگاری

           3-5- قدرت کنترل و تسلط به خویشتن

 6-  علایق و رغبتهای مورد نیاز:

          1-6- علاقه به امور فنی

          2-6- علاقه به تحقیقات و پژوهش

          3-6- علاقه به تحول و تغییرات

          4-6- علاقه به کنجکاوی و جستجو

 7- نیازمندی های شخصی و اجتماعی:

          1-7- درک رفتار دیگران

          2-7- متانت و بردباری در امور

          3-7- مطلوب بودن رفتار

          4 -7- سازگاری با محیط

 فعالیت ها و کوشش های مورد نیاز رشته های فنی:

1- دقت و تمرکز فکری

2- تجزیه و تحلیل مسائل

3  - خلاقیت و ابتکار

4 - تصمیم گیری       

5 - برنامه ریزی

6- نشستن برای‌انجام کارهای محاسباتی و کامپیوتری

7- حرکات بدنی ونیروی جسمانی با توجه به رشته‌ی انتخابی

 نحوه  ادامه تحصیل هنرجویان:

 کلیه هنرجویان شاخه فنی وحرفه ای،پس ازپایان دوره سه ساله واخذ دیپلم می توانند به طرق ذیل در سطوح بالاترادامه تحصیل نمایند: 

 1-  بدون گذراندن دوره پیش دانشگاهی در آزمون سراسری دوره کاردانی پیوسته شرکت نموده و پس از احراز قبولی در یکی از آموزشکده‌های فنی‌و‌حرفه‌ای سراسر کشور ادامه تحصیل داده و موفق به اخذ مدرک کاردانی شوند.

  2  - بدون گذراندن دوره پیش دانشگاهی در آزمون ورودی آموزشکده های وابسته به دانشگاه جامع تکنولوژی (علمی_ کاربردی) شرکت نموده و پس از احراز قبولی ادامه تحصیل داده و موفق به اخذ مدرک کاردانی شوند.

3-   بدون‌گذراندن‌دوره ‌پیش‌دانشگاهی‌و‌ با توجه به شرط معدل در دانشگاه ‌آزاد‌اسلامی ثبت ‌نام نموده و در دوره کاردانی پیوسته ادامه تحصیل دهند و موفق به اخذ مدرک کاردانی شوند.

4-   در‌آزمون تغییر ‌رشته یکی از دوره های پیش‌ دانشگاهی هنر، علوم ‌ریاضی، علوم ‌تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی شرکت نموده و پس از احراز قبولی، دوره‌ی مذکور را گذرانده و سپس از طریق آزمون سراسری دانشگاههای دولتی و آزاد اسلامی ادامه تحصیل داده و موفق به اخذ مدرک کارشناسی شوند.

5-   فارغ التحصیلان تعدادی از رشته های کاردانی پیوسته فنی و حرفه ای که دوره کارشناسی ناپیوسته رشته تحصیلی آنان مصوب گردیده است،می توانند درآزمون ورودی مربوط شرکت نموده و پس از احراز قبولی، در دانشگاههای طرف قرارداد وزارت آموزش و پرورش ادامه تحصیل داده و موفق به اخذ مدرک کارشناسی شوند.

6-  کلیه فارغ التحصیلان دوره کاردانی پیوسته،می توانند بدون گذراندن دوره پیش دانشگاهی در آزمون سراسری  دانشگاههای دولتی و آزاد اسلامی شرکت نموده و پس از احراز قبولی ادامه تحصیل دهند.

 -  الکترونیک به دانش و فن آوری عبور ذرات باردار در یک بار و خلاء می باشد. به بیان دیگر در این دانش به مطالعه حرکت بارهای الکتریکی و کنترل حرکت آنها برای ایجاد اثرات مطلوب مورد نظر می باشد.

دانش الکترونیک امروزه بوجود آورنده سیستمها و ابزارهای پیچیده ای است که در بسیاری از محصولات روزمره زندگی و شاخه های مهندسی و پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.

 با توجه به آنچه که گفته شد کاردانی فنی الکترونیک یکی از رشته های آموزش عالی در نظام دانشگاهی است، که هدف عمومی آن تربیت کاردانها فنی الکترونیک است که دارای دانشهای لازم در زمینه الکترونیک صنعتی، وسایل اندازه گیری و وسایل صوتی و تصویری که دقیقاً مربوط به وسایل همان بخش از صنعت طراحی گردیده ، می باشد.

 از آنجا که تکنولوژی مربوط به صنعت الکترونیک به صورت گسترده در همه جا و از جمله در کشور ما شالوده ای برای پیشرفت در صنعت برق محسوب می شود، دوره یادشده برای تربیت افراد کارآمد در جنبه های عملی در زمینه رفع نیازهای صناعی است که به نوعی با الکترونیک در ارتباط هستند.

 رشته الکترونیک یکی از رشته های مهم در مورد امور ارتباطات در دنیا دارای حائز اهمیت می باشد. در ایران این رشته در مورد ارتباطات با دنیا اهمیت زیاد دارد، به طور کلی دانشجویانی در این رشته پذیرفته می شوند و دارای موفقیت می شوند که دارای هوش بالایی باشند و علاقه به ابلاغ و نوع آوری باشند و بتوانند خودشان را با تکنولوژی در دنیا هماهنگ بکنند

 دوره کاردانی  

 یکی دیگراز تعاریفی که می توان از رشته الکترونیک کرد، اینست که زیر مجموعه ای ازرشته فیزیک می باشد، که درباره حرکت الکترونها در مدارهای الکتریکی است، بحث می کند. دانشجویانی در این رشته فوق می شوند که در دو درس ریاضی و فیزیک بسیار قوی باشند و دارای پشتوانه اجتماعی و خانوادگی باشند.

دوره کاردانی و تکنسین در کشورما ازجایگاه خوبی برخوردار نیست و می توان گفت نقش تکنسین رابطه بین مهندس و کارگر ماهر است، ودرهرم نیروی انسانی تکنسین در کشورهای پیشرفته و درجوامع توسعه یافته نقش اساسی دارند.

متأسفانه در کشور ما به لحاظ اهمیت ندادن به این بخش استفاده بهینه از این تکنسین نشده است، و به خاطر همین جوانهای ما بیشتر به سراغ مهندسی می روند تا تکنسین و همین باعث شده تا رشته های فنی ما از آن جایگاه خودشان برخوردار نباشند .

 دانشجویان این رشته دروسی را در غالب 75 واحد درسی شامل یازده واحد دروس عمومی و 15 واحد دروس پایه و 29 واحد دروس اصلی و 15 واحد دروس اختصاصی و 7 واحد دروس اختیاری می گذرانند.

دانش آموختگان رشته برق الکترونیک با کسب دانش و مهارتهای لازم در زمینه های ذیل

قادر به فعالیت خواهند بود:

1- در زمینه انتقال نظرات و روشهای مورد تأیید مهندسان  به کارگران

2- تهیه و تفسیر نقشه های مورد تأیید مهندسان و پیاده کردن آنها بوسیله کارگران فنی

3- این افراد می توانند به تعمیر قطعات الکتریکی همچون تلویزیون و قطعات مشابه بپردازند.

4- در برخی بخشها می توان از این افراد به عنوان سرپرست بخش از آنها استفاده کرد.

5- از این افراد می توان در تدریس بعضی دروس در سطح پائین استفاده کرد .

آموزش ساخت بلندگوی ساده برای موبایل

سلام

اگر شما از گوش دادن به موزیک لذت می برید و دوست دارید با اسپیکر یا بلندگوی موبایلتان به موزیک گوش دهید مطمئنا با مشکل ضعف صدای بلندگوی تلفن همراه آگاه هستید . در این نوشته ازالکترونیک قصد داریم تا روشی ساده برای ساخت بلندگویی موثر برای موبایل را ارائه دهیم .

بلند گو های بسیاری در بازار وجود دارند که به وسیله برق و باتری و با استفاده از اتصال با سیم و بی سیم به موبایل برای شما موزیک با کیفیت بالا و صدای بلند تر پخش خواهد کرد . حتی تلوزیون ها و ضبط صوت های جدید نیز از ارتباطات بیسیم پشتیبانی می کنند . اما در اینجا قصد داریم آموزش ساخت بلندگوی ساده برای موبایل را به شما ارائه کنیم که بدون هیچ گونه از این امکانات و هزینه ها خودتان می توانید درست کنید و از استفاده از آن لذت ببرید . البته این بلندگوی ساده جای بلندگو هایی که در بازار وجود دارند و در بالا توضیح داد را به هیچ وجه نمی گیرد ولی شاید یک کاردستی برای تقویت صدا و یک اسپیکر موقت برای شما باشد که نیاز شما را برطرف کند .

برای ساخت این اسپیکر ساده به ابزار پیچیده ای نیاز ندارید ، تنها به یک عدد رول خالی دستمال نیاز دارید ، البته از رول های مشابه هم می توانید استفاده نمایید .

شاید به تعدادی مهره یا پلاستیک هم برای پایه نیاز داشته باشید .

قیچی و کاتر

کمی رنگ و سلیقه و حوصله

خوب برای ساخت از اندازه گرفتن عرض و ضخامت تلفن همراه شروع می کنیم . مستطیلی که عرض و ضخامت تلفن همراه شماست را بر روی رول خالی دستمال کاغذی بکشید البته دقت کنید که حتما باید بلندگوی موبایل شما در این قسمت از گوشی قرار داشته باشد .

سپس به وسیله کاتر یا قیچی به دقت این مستطیل را ببرید و رول خالی دستمال کاغذی را دقیقا به اندازه تلفن همراه خود برش دهید . چک کنید که اندازه تلفن همراهتان باشد . قسمت بلندگوی گوشی را از این حفره رد کنید . بلندگوی گوشی باید درون رول دستمال کاغذی قرار بگیرد .

خوب ساخت بلندگوی به پایان رسید ، حالا بقیه مراحل به سلیقه شما بستگی دارد . می توانید برای بلندگویتان پایه بگزارید و با چسب بچسبانید . یا رنگ آمیزی کنید و بر روی آن طرح بکشید .

آموزش ساخت بلندگوی ساده برای موبایل

از نظر کاربردی و اکوستیکی به دلیل وجود فضای خالی درون رول دستمال کاغذی با بازتاب صدا از دیواره ها صدای موبایل تقویت می شود و از کناره ها خارج می شود . از نظر مواد استفاده شده هر چه ماده ای که استفاده می کنید سفت تر و سخت تر باشد کیفیت صدای خروجی نیز بیشتر می شود ، مثلا اگر به جای رول خالی دستمال کاغذی از لوله پولیکا استفاده کنید احتمالا کیفیت صدای بهتری خواهید داشت . البته من خودم امتحان نکردم .

ملاقاتی با سرباز برجک دیده بانی

سرباز از برج دیده بانی نگاه می کرد و عکاس را می دید که بی خیال پیش می آمد. سه پایه اش را به دوش می کشید. هیچ توجهی به تابلوی « منطقه نظامی - عکاسی ممنوع » نکرد.

هوا سرد بود و سرباز حوصله نداشت از دکل پایین بیاید. مگسک تفنگ را تنظیم کرد و لحظه ای نفس در سینه اش حبس شد. در حال کشیدن ماشه، تلفن برجک زنگ زد و تیرش خطا رفت.
 پشت خط یکی گفت:

ـ جک خواهرت از مینه سوتا آمده بود تو را ببیند. همان که می گفتی عکاس روزنامه است. فرستادمش سر پستت تا غافلگیر شوی!